Koroner Arter Hastalığı
Koroner damarlar, günde yaklaşık 100 bin kez kasılan, kalbimizin yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Kalp, ihtiyacı olan dolaşımı sağlayamazsa vücudun ihtiyacı olan dolaşımı da yeterince sağlayamaz. Damarlarda darlık çok kritik değil ise, istirahat sırasında hiçbir bulgu olmayabilir. Dolaşım ihtiyacının, istirahat anındaki seviyelerin üzerine çıktığı durumlarda (egzersiz veya stres anlarında), kalbinde dolaşım ihtiyacı artar. Darlık olduğunda bu ihtiyaç tam karşılanamadığı için, göğüste yanma hissi, göğüs ağrısı, tıkanma hissi, çabuk yorulma gibi şikayetler ortaya çıkmaya başlar. Diyabeti olan bazı hastalar, göğüs ağrısı hissetmezler. Bu duruma sessiz iskemi denir.
Ciddi bir darlık yaratmayan aterosklerotik plaklar bazen aniden pıhtı ile tıkanabilmektedir. Bu durumda daha önce hiç şikayeti olmayan birinde, kalp krizi, miyokart enfarktüsü dediğimiz olay gerçekleşmeye başlar. Geçmeyen göğüs ağrısı, soğuk terleme, baygınlık hissi, nefes alamama hissi gibi şikayetler olabilir. Bu durumda zaman çok önemlidir, ne kadar erken tanı konup tedavi yapılırsa hastanın kısa ve uzun dönemde iyi olma şansı artar. En yakın sağlık kuruluşuna başvurmak ya da 112’yi aramak gerekir.
Koroner Anjiyografi
İlk değerlendirmede, koroner arter hastalığından şüpheleniliyorsa kesin tanı ve tedavinin planlanması için anjiyografi yaparız. Koroner anjiyografiyi kardiyoloji uzmanları yaparlar.
Anjiyografide damarlar,
1) Normal
2) Ciddi olmayan darlıklar veya damar duvarında plaklar
3) Stente uygun ciddi darlıklar
4) Bypass yapılması gereken ciddi darlıklar şeklinde karşımıza çıkabilir.
Tedavi
İlaç tedavisi:
İlaç tedavisi temel olarak koroner arter hastalığına neden olan risk faktörlerinin düzeltilmesini ve kan sulandırıcı olarak tabir edilen ilaçları içerir. Risk faktörleri içeresinde en sık karşılaştığımız sigara kullanımı, tansiyon yüksekliği, kolesterol yüksekliği ve şeker hastalığıdır. Bunların hepsi bir arada ise damar hastalığı olması neredeyse kaçınılmazdır. Günümüzde risk faktörlerinin çoğunu düzeltebiliriz. Damar yaşımızın gerçek yaşımızın önünde geçmesini erteleyebiliriz!
Koroner anjiyoplasti (stent):
Damarlarında darlık saptanan hastaların, kateter ve stent yardımı ile darlıklarının açılması işlemidir. Bu işleme ilave olarak, aynı yukarda açıklandığı gibi, risk faktörlerine yönelik ilaçlar, yapılan işleme, damar çapına ve stentin türüne göre kan sulandırıcı ilaçlar kullanırsınız. Sigara içmek yapılan bütün tedaviyi riske atmak demektir.
Çok daha az sıklıkla, ameliyat öncesi veya sonrası stent tedavisi birlikte olacak şekilde, ikisini de (hibrit tedavi) uygulamaktadır. Zamanlaması kişinin durumuna göre değişiklik gösterir.
Koroner Bypass Ameliyatı
Bypass köprüleme anlamındadır. Darlık veya tıkanıklık olan, devamında hala dolaşımı sağlayabilecek açıklığı olan, damara, başka bir damar ile bağlantı oluşturulmasıdır. Göğüs içindeki damar (internal mammarian arter) ve bacaktan alınan yüzeyel toplar damarlar (safen ven) en çok kullanılanlardır. Ameliyatlar, hastanın durumuna göre, çalışan kalpte ya da açık kalp yöntemi ile, standart yöntem ile ya da meme altı kesisi ile gibi farklı yöntemler ile yapılmaktadır. Hastanın durumuna göre ameliyatı gerçekleştirecek olan doktor yöntemi belirler. Kısa ve uzun dönemde, hasta için en az riskli olan yöntemi tercih ederiz.
Koroner bypass ameliyatının riski deneyimli cerrahların elinde %1 kadardır. Bu risk hastanın ek hastalıklarının varlığı, genel durumu, kilosu gibi hastaya ait faktörler ve yapılan yerin deneyimine göre değişebilmektedir. Bunun yanında uzun dönemde ameliyat sonrası damarların açık kalma oranları da bezer şekilde etkilenmektedir. Yine, ilaç tedavisi olarak risk faktörlerini düzeltme amaçlı ilaçlar ve kan sulandırıcı kullanırsınız.
Koroner bypass ameliyatı sonrası genellikle 4 ile 7. günlerde taburcu olursunuz. Taburcu olduğunuzda kendi kişisel ihtiyaçlarınızı karşılıyor halde olursunuz. Taburculuk sırasında evinize gittiğinizde dikkat etmeniz gereken hususlar konusunda bilgilendirilirsiniz. Taburcu olduktan 1 ay sonra yapılan kontrol de iyileşmenizin durumuna göre normal yaşam tarzınıza dönebilirsiniz. Detaylı bilgi için arayabilirsiniz.